Literary Piece: Sawopak (a Kaagan Legend)

Sawopak 

Ningawon na panahon na wa pay matas na na omor ng kanaton kaributan, awon bakug ka sang boyag na way anak nilan.Yamarido yang matikadong, lawong nan, “nanga yani, kay boyag,na way kanatun anak?” Lawong ng boyag, “Maynan, kay tadung kay wa atagan ng Tag-allang!”. Lawong matikadung, “Monono pa kita sini kay boyag?”. Yakadumdum yan, lawong nan, “akadtonan ko yang Sultan, kay ikita ng Sultan, magakandori ako!”. Yomanaw yan. Wa kadugay pagdatung nan adto sa togan ng Sultan, ikita ng Sultan lawong nan, “AsSalamu alaykum kay tadung! Makayin kaw, aw uno yang tod mo?”. Lawong ng matikadung, “Alaykumussalam kay Sultan!Aykanai aku kamu,kay magkandori ako!”. Wa magdugay,yumagad yang Sultan.

Pagdatong adto balay ng matikadung,biyotangan ng boyag ng kanun aw sila.Mandiyadi yag-iongkod yang Sultan aw pag-ingkod oman yang matikadong,Yagalawong yang Sultan, “Yanang sabap na yagakandori kaw?Tubag ng matikdung, “Yang sabap na yagakandori ako,kay antak pa atagan ako ng dagdag na agad da sampingas”. Wa magdugay yatarima ng Sultan.Wa kadugay mabdus yang buyag. Mandiyadi,masaid yangs sang ka omay yang isu sang dubdub ng ina,aw yawotaw da.Aw gayid pagkawotaw,sampingaw da.

Yakapaglawong yang matikadung ng, “nanga sa yani yatagan kita ng sampingaw da?” Tubag oman ng boyag, Adawatun ta,kay yatag kanatu ng Tag-allang.” Masayid da oman yang sang ka omay, yagtiyab da yang isu na yan na, “ Ama aw ina,ayaw kao pagkarido,kay mapanaw ako sang tag-allang aw akamangun ko yang sampingas na lawas ko.” Wa kadogay yomanaw. Tagna akagiyan na banwa, awon otaw na yagaosip,lawong nan, “Makayain kaw,kay Sawopak? Tobag nan “Dato ako sang Tag-allang.Makadto ako sang sampingas na lawas ko.” Mandiyadi yakapagkalawong kaw,kay Sawopak,sang tag-allang daw nanga kono masobod yang lawas ng yamaribot ng lati.”

Kaynampa na yomanaw si Sawopak. Pagdatung nan sang kadowa na banwa,diyatungan nan yang mga otaw ansan. Mangapayat yan na mga otaw,yanagkuti pa.Yag-osip kang Sawopak, “Makayin kaw,kay Sawopak?”. Tuag-allang.Maganap ako sang katunga na lawas ko.” Yaglawong yang maga otaw nay an na,”paglawonga yang tag-allang daw nanga yagakuti kami na yamaribot kami ng ganiyanan?”

Wa kadugay siniyan na pagpanaw ni Sawopak,diyatung yan ng kakapoy. SIdto na yakakatog si Sawopak sang sad ng kahoy.Sarta na yagkawong da si Sawopak na yahati yan ng tingug ng matikadung da ako sang kanmo pagkatog?”. Tiyumubag si Sawopak,”Wa!”. Lawong yang sigi mo anapun,na yamayigan ako na mapagkita kaw kanak daw ono yang sabap.” Tiyumubag dayon si Sawopak, “Awon mga osip ko kanmo,kay Tag-allang.Yang tagna akaagiyan ko na banwa,awon otaw na yagaosip kanak daw nanga kono masobod yang lawas ng yamaribot ng lati?”. Tiyumubag yang Tag-allang, Yang otaw na masobod yamaribot ng kagowangan,tokgawan”. Yaglawong oman si Sawopak, “Pagdatung ko sang kaduwa na banwa, piyagkita ko yang yanagkuti na mga otaw na yangombilin kanak daw nanga sa kono yagakuti silan na yamaribot ng ganiyanhan?”. Tiyumubag oman yang matikadung na, “Yang yamaribot ng ganiyanan na mga otaw na yagakuti,barapala sang Tag-allang.”

Sang katapusan na piyaglawongan ni Sawopak sang Tag-allang ng “Kay Tag-allang,mapakay bad aw magaosip ako kanmo daw sa sangkilid da gaylid na lawas yang yatag mo kanak?”. Lawok ng Tag-allang, “Sangkilid da gayid yang yapadonya ta kanmo,kay sangkilid da yang yapangayo ng tag-anak mo na dagdag,aw maskin sangkilid da gayid yang kanmo lawas,basta malinis yang kanmo pangatayan,madyan kaw na otaw,aw maynang komplito da kaw. Aw gaid ayaw da kaw magkarido,idot kay yang paris ng tunga ng lawas mo.”

Kaynampa na kiyamang ni Sawopak yang tunga na lawas nan aw papagdukuta.Pagkadukut san, yang tunga na lawas nan aw papagdukutan.Pagkadukut san,yamanginsador sang Tag-allang,lawong nan, “Sokor da gayid,kay Tag-allang,kay komplito da ako,aw yamatigam da ako daw yanang ikatubag ko sidtong mga otaw na yamanombilin kanak sang kinabuhi nilan.Adon mapanaw da ako.” Lawong ng Tag-allang, “Od,panaw da kaw,aw gayid,ayaw da pagkaringawi yang piyaglawongan ko na yang otaw na malinis yang pangatayan, yan yang komplito na otaw.” Lawong ni Sawopak, “od, di ko akaringawan.”

Mandiyadi,yamori. Pagpakadatung nan sang kadowa na banwa siyomongon kanan mga otaw na yagakuti. Lawong nilan, “Assalamualaykum kay Sawopak! Yomori da kaw?” Lawong nan, “alaykumussalam.Od,yomori da ako.” Lawong nilan, “Ono yang tobag ng Tag-allang kanami?”. Lawong ni Sawopak, “Yagalawong yang Tag-allang.” Pagpanaw oman ni Sawopak diyatungan oamn yan ona na banwa na yakaagiyan nan. Yaglawong oman yang yagatogon kanan, Assalamualaykum,kay Sawopak!. Ono ba yang tubag ng Tag-Allang kanami?”. LAwong ni Sawopak, “alaykumussalam.Yagalawong yang Tag-allang,na yang otaw na masobod yamaribot ng kagowangan,tokgawan na mga otaw.”

Mandiyadi,yomanawos da si Sawopak yamori. Pagpakadatung sang kanilan bay, yabolong da yang ina aw yang ama,lawong nilan, “Sino yan naa dato yang yadatung?”. Lawong ni Sawopak, Assalamualaykum kay ama asta ina ko!ayaw da kamo magkabolong,kay yakaori da ako na sikun pa ako sang Tag-allang na kiyakamang ko yang katunga ng lawas ko.” Tiyumubag yang mga tag-anak, “Kay itin,magsukur kami.” Mandiyadi yakapag-osip yang ama, “Yanang kadugdug na piyagaagiyan mo,o yanang amagogod mo kanami sang panaw mo?”. Tiyomubag oman si Sawopak, “Yang otaw kadi magkamatay,aw gayid sang adon yagapono da kita mag-inang sang sogowon ng Tag-allang magsambayang,magzakat,magpuwasa magnayk hadji (as retold by Rudy Calingan).

Sawopak

There was an old couple who had no child. They invited the Sultan for the celebration, and they asked God to give them a child, even if it was one with a half body. They got a boy with only a half body. When he got big he wanted to go to God to ask for the other part of his body. On his way he met people who had questions they wanted to ask God. When he got to God. God told him that if he had a clean living he was complete even if he only had a half body. But he also got the other half of his body, and God answered the questions people had asked. Then he returned home. (As told by Salim Demuna)